کشش و برش

کشش و برش

براي شکل دادن فلزات کارهایی نظير خم کاری، کشش و برش انجام می شود که اصطلاحاً اين کارها را پرس‌کاری يا سنبه‌کاری می نامند. در فرآیندهای کشش (به انگلیسی: Drawing Processes)، قطعه کار (ورق یا پروفیل) با روش های مختلفی کشیده شده و تغییر شکل می دهد و بر اساس آنها ابزارهای مختلفی (منجمله قالب های کشش) طراحی و ساخته شده اند.

فرآیندهای کشش عمیق و سطحی (+ فرآیند بازکشش)

کاسه‌ها، پوسته‌ها و قطعات دیگر به وسیله‌ی قالب‌های کششی توليد می شوند. روش کار اين قالب‌ها به اين شکل است که نوارفلزی، میان سنبه و ماتريسی که بين آنها يک فضای خالی وجود دارد قرار می‌گیرد و پائين آمدن سنبه روي ماتريس، نوار فلزی را به شکل سنبه يا ماتريس در می‌آورد. در اين حالت ممکن است خاصيت انعطاف‌پذیری بازگشتي يک اشکال اساسي ايجاد کند به اين صورت که قطعه‌ی فرم داده شده وارد يک کانال گشادتر شده وتا اندازه ای جا باز کند. هنگام بازگشت سنبه به طرف بالا، دهانه‌ی باز شده‌ی قطعه به لبه‌ی ماتريس گير کرده و تعدد عملیات باعث خرابی اين لبه می شود.

در فرآیندهای کشش عمیق و سطحی، قطعه کار اولیه (ورق) به شکل فنجان کشیده خواهد شد که اگر عمق آن کمتر از کوچکترین ضلع بلنک چهارگوش یا قطر بلنک گرد باشد کشش سطحی یا Shallow Drawing و در غیر این صورت کشش عمیق یا Deep Drawing نامیده می شود.

نکته: در فرآیندهای ورقکاری به قطعه کار یا ورق اولیه بلنک (Blank) گفته می شود که می تواند در شکل های مختلفی بریده شده باشد (دایره ای، چهارگوش و …).

در قالب های کشش عمیق و سطحی از اجزای مشترکی استفاده می شود که عبارتند از ماتریس (Die)، سنبه (Punch) و ورقگیر (Blank Holder) و عملکرد آنها به این شکل است که روی ماتریس حفره ای تعبیه شده و نهایتا بلنک با هدایت سنبه روی آن کشیده خواهد شد.

هر دو فرآیند کشش سطحی و عمیق از مکانیزم و عملکرد مشابهی استفاده می کنند با این تفاوت که در انواع عمیق برای جلوگیری از پارگی ورق ممکن است از چند مرحله کشش (بجای یک مرحله) استفاده شود که مراحل دوم و سوم و … آن بازکشش و قالب هایی که برای آنها استفاده می شود قالب های بازکشش یا Redrawing Dies نامیده می شوند.

قالب‌ها در چه مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ 

از قالب‌ها جهت فرم دادن و بريدن فلزات نازک استفاده می‌شود، قالب‌ها از قطعات مختلفی ساخته شده اند که قسمت اصلی همه‌ی آن‌ها  “سنبه و ماتريس” و يا “سنبه و قطعه‌ی فرم دهنده” می‌باشد.

برش

قالب های برش یکی از انواع پرکاربرد قالب های پرس هستند که برای ایجاد حفره ها، سوراخ ها، لبه ها، شیارها و … روی قطعه کار مورد استفاده قرار می گیرند و شامل مکانیزم های بسیار متفاوتی می شوند.  فرآیندهای مختلفی برای برشکاری وجود دارد که بر اساس آنها قالب های برش شکل گرفته اند.در تعریف قالب برش مي توان گفت كه این ابزار در حقیقت نوع پیشرفته و تكامل قیچي های ساده مي باشد،كه عمل بریدن و جدا كردن قطعات از همدیگر را با تكنیكی بهتر وظرافت و دقت بیشتر و صرف هزینه كمتری عملی می سازد.